در کارخانه ها و صنایع غذایی آلودگی های بسیار متنوعی وارد فاضلاب می شود و به همین دلیل تصفیه آنها ضروریت بالایی دارد. با توجه به اینکه تنوع در نوع آلاینده های موجود در این فاضلاب زیاد است، لذا تنها با یک روش و فرآیند نمی توان پارامترهای آن را در سطح استاندارد قرار داد و برای رسیدن به این هدف مجموعه ای از چند روش لازم است. در ادامه انواع روش های تصفیه فاضلاب صنایع غذایی و تجهیزات مورد نیاز برای آنها را معرفی می کنیم.
دلیل اهمیت تصفیه فاضلاب صنایع غذایی چیست؟
در روند تولید هر یک از مواد غذایی مقدار زیادی چربی، قند، مواد آلی، تکه های میوه، گوشت و سایر مواد غذایی وارد فاضلاب می شوند. به همین دلیل بسیاری از پارامترهای کیفی و کمی فاضلاب با تغییر چشم گیر مواجه شده و ورود این نوع فاضلاب تهدید بزرگی برای سلامت محیط زیست به شمار می رود. علاوه براین، این صنایع مصرف آب بسیار بالایی دارند و حجم زیادی از آن در نهایت به فاضلاب تبدیل می شود. لذا با پیاده سازی فرآیندهای تصفیه فاضلاب صنایع غذایی می توان از ورود آلاینده ها به طبیعت جلوگیری کرد و شرایط را برای بازچرخانی فاضلاب و استفاده مجدد از آن در کشاورزی، باغبانی و سایر صنایع فراهم کرد.
روش های تصفیه فاضلاب صنایع غذایی
یکی از گام های بسیار مهم برای تصفیه فاضلاب، انتخاب روش مناسب بر اساس نوع آلاینده های موجود در فاضلاب است. با توجه به اینکه در پساب های تولید شده در کارخانه های صنایع غذایی آلاینده های متعددی وجود دارد، لذا به مجموعه ای از فرآیندها برای تصفیه نیاز است. در حالت کلی سه گروه کلی از انواع روش های تصفیه برای فاضلاب این صنایع استفاده میشود که عبارتند از:
تصفیه فیزیکی فاضلاب
اولین مرحله در روند تصفیه، جداسازی تکه های جامد معلق در فاضلاب به کمک آشغالگیرهای مکانیکی و زوج توری و غیره است. این مرحله پیش تصفیه به شمار می رود و از گرفتگی لوله و تاسیسات در گام های بعدی جلوگیری می کند. علاوه بر جمع آوری ذرات جامد و تکه های میوه و غیره از فاضلاب، در این مرحله ذرات چربی نیز تا حد امکان از فاضلاب حذف می شوند. برای این منظور مواد منعقدکننده به فاضلاب تزریق می شود.
تصفیه بیولوژیکی فاضلاب
مهم ترین و اصلی ترین مرحله از تصفیه فاضلاب صنایع غذایی، استفاده از روش های بیولوژیکی است. در تصفیه بیولوژیکی فاضلاب مواد آلی موجود در پساب ها به کمک باکتری و میکروارگانیسم ها تجزیه و از فاضلاب حذف می شوند. در این مرحله هیچ ماده شیمیایی استفاده نمی شود و به همین دلیل ترکیبات جانبی مضر وارد فاضلاب نخواهند شد. علاوه براین، اجرای این فرآیندها نیاز به تجهیزات گران قیمت نداشته و در زمان کوتاه قابل پیاده سازی و اجرا هستند.
روش های تصفیه بیولوژیکی مورد استفاده برای فاضلاب صنایع غذایی را می توان به دو گروه کلی دسته بندی کرد که هر یک دارای زیرمجموعه های متعددی هستند. برخی از مواد الی موجود در پساب ها با انواع فرآیندهای تصفیه هوازی فاضلاب قابل حذف هستند و گروه دیگری که شامل فسفر و نیتروژن هستند را در شرایط بی هوازی می توان تصفیه کرد.
از رایج ترین روش های هوازی برای از بین بردن آلاینده های موجود در فاضلاب کارخانه های صنایع غذایی می توان به موارد زیر اشاره کرد:
تصفیه فاضلاب با روش هوادهی گسترده eaas
در تصفیه بیولوژیکی از باکتری ها برای تجزیه مواد آلی موجود در فاضلاب استفاده می شود. هر اندازه تعداد باکتری ها در فاضلاب بیشتر باشد، با سرعت بالاتری تجزیه مواد آلی انجام می شود. به همین دلیل بهتر است تا حد امکان میزان اکسیژن و مواد غذایی موجود در فاضلاب افزایش پیدا کند تا باکتری ها به همان نسبت با سرعت بالاتری رشد و تکثیر شوند. تصفیه فاضلاب به روش هوادهی گسترده یکی از بهترین روش ها در این زمینه است.
در این روش از سیستم های هوادهی پیشرفته برای هوادهی عمقی و سطحی استفاده میشود و اکسیژن فاضلاب تا حد زیادی افزایش پیدا می کند. علاوه بر اکسیژن رسانی زیاد، از لجن فعال برگشتی نیز برای تامین منبع غذایی باکتری ها استفاده می شود. لجن فعال های در واقع همان تکه های باقی مانده از مواد آلی تجزیه شده هستند که به مرور در مخزن ته نشینی لایه های لجن را تشکیل می دهند.
تصفیه فاضلاب به روش MBR
یکی دیگر از راه های تصفیه فاضلاب صنایع غذایی استفاده از روش هوازی MBR است. در این روش توده های زیستی میکروارگانیسم ها روی بیو فیلم های پلی اتیلنی در سطح فاضلاب شناور می شوند. در نتیجه احتمال تماس باکتری ها با مواد آلی موجود در فاضلاب افزایش پیدا کرده و سرعت تصفیه بیشتر می شود.
تصفیه فاضلاب به روش IFAS
فرآیند IFAS (Integrated Fixed film Activated Sludge) از دیگر روش های هوازی بسیار موثر در این زمینه است که به کمک صفحات ثابت و معلق تصفیه را انجام می دهد. در این فرآیندها باکتری ها روی صفحات ثابت و معلق رشد کرده و مواد آلی را تجزیه می کنند. معلق بودن برخی از این صفحات باعث افزایش تماس باکتری ها با مواد آلی شده و به همین دلیل سرعت تصفیه بیشتر می شود. ابعاد و تعداد صفحات معلق و ثابت موجود در مخزن تصفیه بر اساس نوع و مقدار مواد آلی و دبی فاضلاب ورودی به تصفیه خانه تعیین می گردد.
علاوه بر روش های فوق از تصفیه بی هوازی نیز برای از بین بردن مواد آلی و ترکیبات فسفردار موجود در فاضلاب استفاده می شود. برخی از این روش ها عبارتند از:
- روش UASB یا Upflow Anaerobic Sludge Blanket
- روش ABR (Anaerobic Baffled Reactor)
در این روش ها باکتری ها در شرایط بی هوازی قرار گرفته و برای تامین اکسیژن مورد نیاز آنها، هیدرولیز، اسیدوژنز، متانوژنز رخ داده و خروجی آن گاز متان است. از خروجی این فرایندها می توان سوخت مورد نیاز صنایع را تامین کرد.
تصفیه شیمیایی فاضلاب
در نهایت بر روی فاضلاب از روش های شیمیایی استفاده می شود تا گندزدایی و ضدعفونی انجام شوند. با تزریق مواد شیمیایی می توان بسیاری از قارچ، کپک و سایر آلاینده های موجود در فاضلاب را از بین برد. در نتیجه، خروجی تصفیه خانه بسیاری از استانداردهای لازم برای ورود به طبیعت و استفاده مجدد در سایر صنایع را خواهد داشت.
تجهیزات لازم برای تصفیه فاضلاب صنایع غذایی
با توجه به نوع فرایندهای پیاده سازی شده در تصفیه خانه برای از بین بردن آلاینده های این نوع فاضلاب از تجهیزات مختلفی استفاده می شود. اما تجهیزاتی از قبیل آشغالگیرها، سیستم های هوادهی عمقی، سطحی و شناور، هاضم لجن، پکیج های تزریق مواد شیمیایی و کلر زنی، پمپف ابزارهای اندازه گیری و تابلو برق در اغلب تصفیه خانه ها استفاده می شوند.
طراحی و ساخت پکیج تصفیه فاضلاب صنایع غذایی
در بسیاری از کارخانه های تولید مواد غذایی به جای حوضچه های بتنی برای تصفیه فاضلاب از پکیج استفاده می شود. این پکیج ها که از مخزن کاملا پوشیده و بسته تشکیل شده است، شامل چند فرایند تصفیه فیزیکی، بیولوژیکی و شیمیایی بوده و روند تصفیه در آنها کاملا خودکار انجام می شود. صدرمهاب تولیدکننده پکیج تصفیه فاضلاب صنایع غذایی فلزی، پلی اتیلن و فایبرگلاس در ظرفیت های متنوع است و تمام استانداردهای بین المللی در طراحی و ساخت آن رعایت شده است. جهت کسب اطلاعات بیشتر می توانید نام صدرامهاب را در اینترنت جستجو کرده یا با شماره ۰۲۱-۸۸۸۷۹۴۷۹ تماس بگیرید.
