در حال حاضر فولاد ضد زنگ که تحت عنوان استنلس استیل به بازار عرضه می‌شود به دلیل خاصیت فیزیکی و شیمیایی منحصربه فردی که دارند در صنایع مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرند. استنلس استیل در گریدهای مختلف با درصد ترکیبات شیمیایی متفاوت تولید می‌شود که علاوه بر خواص شیمیایی تفاوت‌هایی در ظاهر و کاربرد دارند. در این مطلب قصد داریم به معرفی انواع ورق استنلس استیل موجود در بازار بپردازیم.
فولاد زنگ نزن یا ورق استنلس استیل
نوعی از فولاد که در برابر زنگ زدگی مقاومت کامل دارد با نام فولاد ضد زنگ یا استنلس استیل شناخته می‌شود. یکی از خواص فولاد ضد زنگ مقاومت در برابر خوردگی است. این ویژگی ورق استیل ضد زنگ بیشتر به وجود کروم در ترکیبات آن مربوط است که درصد قابل توجهی دارد.
آلیاژهای مهم دیگر مولبیدن، ازت و نیکل هستند که در کنار ویژگی مقاومت به خوردگی، استیل را در برابر حرارت نیز مقاوم می‌کنند. دیگر ویژگی ورق استیل ضد زنگ انعطاف‌پذیری است که آن هم به وجود نیکل وابسته است. به واسطه آن است که فرم‌پذیری استیل افزایش می‌یابد و آن را تبدیل به فلزی با کاربردهای فراوان می‌کند.
براق بودن و صیقل خوردن آسان از دیگر خواص فولاد زنگ نزن است که سبب می‌شود در کاربردهای گوناگون دکوراتیو یا به جای سطوح آینه‌ای مطرح باشد.
فولاد ضد زنگ بر اساس کم و زیاد شدن درصد آلیاژها، می‌تواند ویژگی‌ها و کارایی‌های متفاوتی پیدا کند. بنابراین باید به انواع ورق استیل بپردازیم که هریک ویژگی‌های خاص خود را دارند.
این نکته قابل ذکر است که در این مطلب تنها بخشی از ویژگی های ظاهری، خصوصیات فیزیکی و شیمیایی هر یک از انواع ورق استنلس استیل است برای مطالعه کامل این مطلب به انواع ورق استیل سایت شهر استیل مراجعه نمایید.
ویژگی های ورق استیل ضد زنگ بگیر
استیل ضد زنگ بگیر از انواع ورق استیل پرکاربرد در صنایع است. فولاد ضد زنگ بگیر نیز شامل خواص ظاهری، فیزیکی و شیمیایی است. که به شرح زیر می‌باشد.
این ورق‌های استیل از گرید ۴۰۰ فولاد ضد زنگ تولید می‌شوند و معروف‌ترین و کاربردی‌ترین آن‌ها گرید ۴۳۰ است. فولاد زنگ نزن گرید ۴۰۰ در گروه استیل‌هایی است که خاصیت مغناطیسی دارد یعنی وقتی در مجاورت آهنربا قرار بگیرد، جذب آن می‌شود.
دلیل این خاصیت مغناطیسی تفاوت در میزان کروم و کربن نسبت به استیل‌های نگیر است. فولاد ضد زنگ نگیر از جمله فولادهای نرم محسوب می‌شود. باید گفت استقامت آن به زنگ‌زدگی به پای استیل‌های نگیر نمی‌رسد. می‌توان آن را در عملیات حرارتی سخت‌کاری کرد و استحکام فیزیکی بالا و قابل توجهی دارند.
استیل گرید ۴۱۰ در برابر بخار، اسیدهای خفیف، مواد قلیایی، گازهای گرم و … مقاومت خوبی از خود نشان می‌دهد. همچنین تا حرارت ۶۵۰ درجه را تاب می‌آورد. استیل ۴۲۰ نیز در برابر حرارت به اندازه گرید ۴۱۰ مقاومت دارد اما مقاومت آن در برابر خوردگی کمتر است. استیل ۴۳۰ بیشترین مقاومت را به خوردگی دارد و برای مثال می‌تواند در مجاورت اسید نیتریک قرار بگیرد.
خواص فولاد ضد زنگ نگیر
یکی دیگر از پرکاربردترین انواع ورق استیل ضد زنگ می‌توان به ورق استیل نگیر نیز اشاره نمود. فولاد ضد زنگ نگیر نیز شامل خواص ظاهری، فیزیکی و شیمیایی است. که به شرح زیر است.
استیل نگیر از ورق‌های فولاد ضد زنگ گرید ۳۰۰ است. این گرید خاصیت مغناطیسی ندارد و جذب آهنربا نمی‌شود. به همین دلیل آن را اصطلاحا نگیر می‌نامند. ورق استیل نگیر از جمله فولادهای ضد زنگ است که نسبت به خوردگی و اکسید شدن مقاومتی عالی از خود نشان می‌دهد و ویژگی‌های فیزیکی آن بی‌نظیر است. فرم پذیری این فلز و نیز ویژگی جوش‌پذیری آسان آن سبب می‌شود کاربردهای زیادی در صنعت داشته باشد.
استیل نگیر در برابر گرما بسیار مقاوم است. استیل‌های گرید ۳۰۰ متنوع هستند. تحمل دمای برخی از آن‌ها می‌توانند تا بیش از هزار درجه سانتی‌گراد برسد. اما برخی از گریدهای آن ممکن است در دمای بالاتر از چهارصد درجه تغییر شکل دهند یا از میزان استحکامشان کم شود. بنابراین در سخت‌کاری آن‌ها به جای حرارت از روند سرد استفاده می‌شود.
استیل نگیر رابطه دیگری نیز با گرما دارد و آن انتقال آرام است. استیل نگیر نسبت به سایر فلزات دما را با سرعتی کمتر منتقل می‌کند. همچنین در شرایط تنش، در برابر ترک ناشی از این شرایط، مقاومت کمتری از خود نشان می‌دهد.
ویژگی های استیل براق
ولاد ضد زنگ براق نیز شامل خواص ظاهری، فیزیکی و شیمیایی است. این نکته نیز قابل ذکر است که انواع ورق استیل براق در گریدهای مختلف تولید و به بازار عرضه می‌شوند که خاصیت فیزیکی و شیمیایی خاص خود را دارند.
ورق استیل براق از ظاهری زیبا و دکوراتیو برخوردار است. مهم‌ترین ویژگی ورق استیل ضد زنگ براق صاف و صیقلی بودن آن است به نحوی که نور را به طور کامل بازتاب می‌دهد و مانند آینه عمل می‌کند. صافی سطح استیل براق به جز بازتاب نور در پاکیزگی آن نیز تأثیر دارد؛ زیرا به طور کلی سطوح هرقدر صاف‌تر باشند، کمتر غبار و آلودگی را به خود می‌گیرند. زیبایی و درخشندگی به عنوان ویژگی های ظاهری ورق فولاد ضد زنگ سبب کارایی فراوان آن از لحاظ دکوارتیو و تزئینی می‌شوند.
اگرچه سطح براق و صاف استیل ضد زنگ به شکل بی‌نظیری زیبایی ایجاد می‌کند، در مواردی می‌تواند نقطه ضعف باشد. مثلا این فلز خیلی زود در اثر تماس با دست و انگشتان، لکه می‌گیرد و ظاهری ناخوشایند پیدا می‌کند. اگرچه به همان راحتی که آلوده می‌شود، تمیز هم می‌شود.
ویژگی ورق استیل ضد زنگ مات
استنلس استیل مات نیز یکی دیگر از انواع ورق استیل کاربردی در صنایع متعدد است که به دلیل خواص فیزیکی و ظاهری بسیار مورد استفاده قرار می‌گیرد. خواص فولاد ضد زنگ مات نیز شامل خواص ظاهری، فیزیکی و شیمیایی است. که به شرح زیر می‌باشد. ایجاد سطح ظاهری مات و خاکستری دارد که با عملیات نورد گرم آغاز می‌شود. سپس آن را مورد اسیدشویی قرار می‌دهند.
نورد سرد نهایی همراه با آنیل و اسیدشویی سطح را به ماتی مورد نظر می‌رساند. این ورق بازتاب نور کمی دارد و با توجه به آن که درخشنده نیست در جاهایی استفاده می‌شود که ظاهر اهمیت چندانی ندارد یا بازتاب نور مورد نیاز نیست.
ورق استیل مات در گروه آلیاژی آهن-کربن-کروم قرار دارد که عناصر دیگر نظیر مولبیدن، منگنز، نیکل و … به آن افزوده می‌شود.
- درصد کروم در استیل مات معمولا ۱۰.۵ درصد وزنی است.
- در صد کروم گرید ۳۰۴ استیل مات، ۱۸ درصد است.
خواص ورق استیل نسوز
استنلس استیل نسوز یک نوع فولاد ضد زنگ است که شامل حداقل ۱۰.۵ درصد کروم و حداکثر ۱.۲ درصد کربن است. این فولاد به دلیل خصوصیات ضد زنگ، مقاومت در برابر خوردگی و سایر خصوصیات فیزیکی و شیمیایی مطلوب، در صنایع مختلف از جمله صنایع خودروسازی، هوافضا، پزشکی، صنایع غذایی و … استفاده می‌شود.
خصوصیات استنلس استیل نسوز عبارت‌اند از:
- مقاومت بالا در برابر خوردگی و زنگ‌زدگی
- قابل تشکیل و پذیرش
- قابل تحمل در برابر دمای بالا
- قابل تحمل در برابر فشار بالا
- قابل تحمل در برابر اثرات جانبی مانند لغزش و سایش
- قابل شستشو و به راحتی قابل نظافت
به دلایل فوق، استفاده از استنلس استیل نسوز در صنایع مختلف بسیار رایج است و به عنوان یکی از مواد اصلی در ساخت قطعات و تجهیزات مورد استفاده قرار می‌گیرد.
خواص ورق استیل نازک
از انواع استیل می‌توان استنلس استیل نازک را نیز نام برد. فولاد ضد زنگ استیل نارک نیز شامل خواص ظاهری، فیزیکی و شیمیایی است. که به شرح زیر می‌باشد. استیل نازک در برابر خوردگی، کشش و سایش مقاوم است. در مجاورت رطوبت و هوا دوام می‌آورد و دچار اکسیداسیون یا زنگ‌زدگی نمی‌شود. بر روی استیل نازک عملیات نورد گرم و سپس نورد سرد برای نازک کردن آن صورت می‌گیرد و ضمنا سبب سخت‌تر شدن آن می‌شود.
ورق استیل نازک می‌تواند از گریدهای گوناگون ساخته شود و خاصیت مغناطیسی داشته باشد یا فاقد آن باشد. محدوده دمای قابل تحمل برای این فلز از ۲۰۰ درجه زیر صفر تا ۱۰۰۰ درجه بالای صفر است و در صورتی که خارج از این محدوده قرار گیرد، خواص خود را از دست می‌دهد.
در این مطلب به معرفی انواع استنلس استیل پرداختیم و خصوصیات فیزیکی و شیمیایی هر یک از آن‌ها را شرح دادیم. شناخت دقیق انواع ورق استیل و اشنایی با خصوصیات ظاهری آن‌ها باعث می‌شود هنگام خرید، ورق استیل متناسب با کاربرد و نیاز خود را انتخاب نمایید و بیشترین رضایت خاطر را از انتخاب خود داشته باشید. امیدوارم از مطالعه این مطلب نهایت لذت را برده باشید. .
